Średniowiecze

    Jak na zachodzie Europy średniowiecze obejmuje ramy wiekowe na V - XV, tak w Polsce przyjmuje się, że są to wieki X - XV. Z czego to wynika? Z wielu czynników, takich jak wojny, najazdy i konflikty religijne. To wszystko sprawiło, że Europa podzieliła się na 2 odrębne kulturowo i cywilizacyjne kręgi: zachodni - oparty na kulturze łacińskiej i religii katolickiej oraz wschodni - oparty na kulturze greckiej i religii prawosławnej.

    Świat średniowiecznej Europy był przeniknięty myślą chrześcijańską, której wpływy były obecne zarówno w ówczesnej polityce, jak i filozofii, czy w kulturze. Wpływy te widać również w kształtowaniu się wzorców osobowych wieków średnich, tj. ideału ascety, świętego, rycerza oraz władcy. Wzorce te są przedstawiane tak w literaturze, jak i teatrze, przy czym style w architekturze oraz tendencje w sztuce są związane z sakralnym charakterem całej kultury średniowiecznej. Warto też wspomnieć, że większość twórców dzieł sztuki i literatury pozostaje anonimowa. Dopiero u schyłku epoki pojawiają się nazwiska artystów. I jak na początku średniowiecza językiem dominującym była łacina, którą powszechnie posługiwała się warstwa ludzi wykształconych (w tym też języku powstała znaczna część utworów literatury), tak na koniec średniowiecza coraz powszechniejsze stało się używanie języków ojczystych (również do pisania dzieł literackich).

    Polskie średniowiecze rozpoczyna się wraz z przyjęciem chrześcijaństwa w 966 roku.

przedstawiciele:

Europa

• X - XIII w.

- rozwój filozofii: św. Tomasz z Akwinu, św. Franciszek z Asyżu

- rozkwit literatury w językach narodowych: poezja prowansalska, epika rycerska (Pieśń o Rolandzie, Dzieje Tristana i Izoldy, Pieśni o Nibelungach, legendy o królu Arturze)

- malarstwo: Cimabue, Giotto

• XIV, XV w.

- rozkwit literatury włoskiej: Dante Alighieri, Petrarca, Boccaccio

- rozkwit literatury francuskiej: François Villon

- malarstwo: Jan van Eyck, Hans Memling, Botticelli, Hieronim Bosch

- rzeźbiarstwo: Wit Stwosz

Polska

• X - XI w.

- powstają roczniki, Żywoty św. Wojciecha (po łacinie)

• XII w.

- powstaje Kronika Galla Anonima, Bulla Gnieźnieńska

• XIII w.

- powstaje Kronika Wincentego Kadłubka, Bogurodzica

• XIV w.

- upowszechniają się nowe gatunki literackie

• XV w.

- rozwój poezji religijnej i świeckiej w j. polskim

- powstają: Biblia królowej Zofii, Historia Polski Jana Długosza, Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią