Dwudziestolecie międzywojenne

    Wielka Wojna, toczona w latach 1914-18, była pierwszym konfliktem o zasięgu globalnym. Przyniosła przewrót w technice i środkach walki. Zmieniła obraz Europy – upadły stare monarchie, powstały nowe republiki i odrodziły się dawne państwa. Rewolucja w Rosji zapoczątkowała budowę pierwszego państwa komunistycznego. Pokoju międzynarodowego – opartego na zasadach demokracji i sprawiedliwości – miała strzec powstała Liga Narodów.

    Nauka i kultura wkroczyły w okres przełomu wcześniej niż świat wielkiej polityki, a spektakularnym znakiem nowych czasów był rozwój sztuki i techniki filmowej oraz kino. Wojna częściowo zahamowała, a częściowo zmieniła kierunek rozwoju sztuki. Coraz powszechniej zaczęła ona ulegać presji ekonomii, stając się towarem masowym.

Panny z Awinion

przedstawiciele:

Europa i świat:

- Zygmunt Freud tworzy podstawy psychoanalizy

- Albert Einstein ogłasza podstawowe zasady szczególnej teorii względności, w której kategorie czasu i przestrzeni łączy w czterowymiarową przestrzeń (1905 rok)

- Panny z Awinionu Picassa, pierwszy obraz kubistyczny (1907 rok)

- Wassily Kandinsky maluje pierwszy obraz abstrakcyjny (1910 rok)

- W stronę Swanna Marcela Prousta, I tom cyklu powieściowego W poszukiwaniu straconego czasu (1913 rok)

- początek ruchu dadaistów, wystawa ready mades Marcela Duchampa (1916 rok)

- pierwsza płyta jazzowa (USA, 1917 rok)

- Zmierzch Zachodu, katastroficzna diagnoza Oswalda Spenglera (1918 rok)

- początki ekspresjonizmu filmowego – Gabinet doktora Caligari (1919 rok)

- kolejne tomy powieści Marcela Prousta (lata 1924-27)

- Manifest surrealizmu André Bretona (1924 rok)

- Proces Franza Kafki (1925 rok)

- pierwsza transmisja telewizyjna (1926 rok)

Polska:

- kształtowanie się grupy poetyckiej Skamander: Tuwim, Słonimski, Lechoń, Wierzyński, Iwaszkiewicz (lata 1918-20)

- wystąpienia i publikacje futurystów: Bruno Jasieński, Anatol Stern, Aleksander Wat (lata 1919-22)

- formowanie się grupy poetycko-programowej określanej jako „Awangarda Krakowska”, tzw. pierwsza awangarda: Tadeusz Peiper, Julian Przyboś, Jan Brzękowski (lata 1922-23)

- lata 20. i 30. - działalność poetów skupionych w Lublinie wokół Józefa Czechowicza, a w Wilnie w kręgu pisma „Żagary”, tzw. druga awangarda; twórczość Schulza, Gombrowicza, Witkacego