Dwudziestolecie międzywojenne

-

    Wielka Wojna, toczona w latach 1914-18, była pierwszym konfliktem o zasięgu globalnym. Przyniosła przewrót w technice i środkach walki. Zmieniła obraz Europy – upadły stare monarchie, powstały nowe republiki i odrodziły się dawne państwa. Rewolucja w Rosji zapoczątkowała budowę pierwszego państwa komunistycznego. Pokoju międzynarodowego – opartego na zasadach demokracji i sprawiedliwości – miała strzec powstała Liga Narodów.

    Nauka i kultura wkroczyły w okres przełomu wcześniej niż świat wielkiej polityki, a spektakularnym znakiem nowych czasów był rozwój sztuki i techniki filmowej oraz kino. Wojna częściowo zahamowała, a częściowo zmieniła kierunek rozwoju sztuki. Coraz powszechniej zaczęła ona ulegać presji ekonomii, stając się towarem masowym.

Panny z Awinion


przedstawiciele:

Europa i świat:


- Zygmunt Freud tworzy podstawy psychoanalizy

- Albert Einstein ogłasza podstawowe zasady szczególnej teorii względności, w której kategorie czasu i przestrzeni łączy w czterowymiarową przestrzeń (1905 rok)

- Panny z Awinionu Picassa, pierwszy obraz kubistyczny (1907 rok)

- Wassily Kandinsky maluje pierwszy obraz abstrakcyjny (1910 rok)

- W stronę Swanna Marcela Prousta, I tom cyklu powieściowego W poszukiwaniu straconego czasu (1913 rok)

- początek ruchu dadaistów, wystawa ready mades Marcela Duchampa (1916 rok)

- pierwsza płyta jazzowa (USA, 1917 rok)

- Zmierzch Zachodu, katastroficzna diagnoza Oswalda Spenglera (1918 rok)

- początki ekspresjonizmu filmowego – Gabinet doktora Caligari (1919 rok)

- kolejne tomy powieści Marcela Prousta (lata 1924-27)

- Manifest surrealizmu André Bretona (1924 rok)

- Proces Franza Kafki (1925 rok)

- pierwsza transmisja telewizyjna (1926 rok)


Polska:

- kształtowanie się grupy poetyckiej Skamander: Tuwim, Słonimski, Lechoń, Wierzyński, Iwaszkiewicz (lata 1918-20)

- wystąpienia i publikacje futurystów: Bruno Jasieński, Anatol Stern, Aleksander Wat (lata 1919-22)

- formowanie się grupy poetycko-programowej określanej jako „Awangarda Krakowska”, tzw. pierwsza awangarda: Tadeusz Peiper, Julian Przyboś, Jan Brzękowski (lata 1922-23)

- lata 20. i 30. - działalność poetów skupionych w Lublinie wokół Józefa Czechowicza, a w Wilnie w kręgu pisma „Żagary”, tzw. druga awangarda; twórczość Schulza, Gombrowicza, Witkacego


Komentarze

Prześlij komentarz

popularne posty

Molier

-
Obraz
Właściwie to Jean Baptiste Poquelin. Żył w latach 1622 - 1673. To największy francuski komediopisarz.     Wraz z Magdaleną B éjart założył trupę teatralną i przez 12 lat prowadził żywot wędrownego aktora, aby wreszcie dzięki protekcji króla osiąść na stałe w Paryżu w charakterze dyrektora teatru, głównego wykonawcy ról i dostarczyciela repertuaru.      Molier przyjaźnił się z ludźmi sztuki, tj. Boileau, Racine, La Fontaine. Wielkiej popularności towarzyszyła także nieustanna wrogość tych, którzy rozpoznawali się w ośmieszonych postaciach jego komedii. Najsłynniejsze spośród nich i grywane do tej pory to: Świętoszek , Skąpiec , Szkoła żon ,  Chory z urojenia , Mieszczanin szlachcicem , Don Juan , Mizantrop , Lekarz mimo woli , Szelmostwo Skapena , Miłość lekarzem , Uczone białogłowy .     Molier tworzył i grał aż do śmierci, która nastąpiła na scenie w trakcie odtwarzania tytułowej roli w jego własnej komedii "Chory z urojenia". Na skutek powszechnej złej opinii o aktorach arc
Read more »

Oświecenie

-
Obraz
     C hociaż oświecenie wykorzystywało dorobek tradycji antycznej i myśli renesansowej, to było jednak czymś nowym. Wiek XVIII przyniósł liczne zmiany. Powszechnemu optymizmowi poznawczemu towarzyszyły odkrycia w dziedzinie chemii, fizyki i biologii, jak również wynalazki techniczne. Rozwojowi nauki sprzyjały powstające instytuty naukowe i akademie nauk, zaś wyrazem ideologii epoki stała się Wielka Encyklopedia , wydawana przez 30 lat we Francji. Z kolei krytycyzm wobec dotychczasowych stosunków społecznych zaowocował nowożytnymi koncepcjami demokratycznymi. I tak rewolucja amerykańska zaowocowała Deklaracją Niepodległości, Wielka Rewolucja Francuska dała Deklarację praw człowieka i obywatela, w Austrii i Prusach pojawił się absolutyzm oświecony, a w Rosji – mecenat państwa nad sztuką, nauką, oświatą. Kulturalną stolicą Europy stał się Paryż, a językiem intelektualnej i towarzyskiej elity francuski.      W oświeceniu ukształtowały się 3 nurty artystyczne: klasycyzm – nawiązujący do t
Read more »

Romantyzm i impresjonizm

-
Obraz
     Już pod koniec XVIII wieku pojawił się nowy nurt - romantyzm - będący w opozycji do klasycyzmu. Przeciwstawiał uczucia nauce i rozumowi.      Zmianom uległy m.in. techniki malarskie, a w miejscu mitologiczno-klasycznego zestawu motywów pojawiły się odniesienia do spraw bieżących, ale też historycznych, ludowych. Zainteresowano się orientem. Dominującą rolę zaczął odgrywać pejzaż, a artyści wreszcie wyszli z pracowni i malowali w plenerze. Zaczął się liczyć realizm, autentyczność, impresyjność i oczywiście emocje.      Jednym z haseł stały się słowa Williama Turnera: "maluję nie to, co wiem, ale to, co widzę".      Artystyczną stolicą XIX-wiecznej Europy był Paryż, do którego zjeżdżali artyści z całego świata. W malarstwie wciąż dominował konserwatyzm akademicki, kładący nacisk na precyzję i dokładną obserwację. Nie wszyscy jednak twórcy zgadzali się z tymi wytycznymi. Jednym z nowatorów był Eugène Delacroix, którego pociągały intensywne barwy, ruch oraz dynamika.  Z kole
Read more »

Secesja

-
Obraz
     Nurt ten pojawił się około roku 1895 i głosił zamiłowanie do płynnych, falistych linii, dekoracji ornamentów (stylizowane motywy roślinne i zwierzęce) oraz jasnej kolorystyki. Był opozycją zarówno do impresjonizmu, jak i akademizmu. Zakładał równość poszczególnych dziedzin sztuki, przy czym preferował rzemiosła artystyczne, jak np. meblarstwo.      Symbolem secesji stała się nocna lampka, projektowana przez wielu artystów tamtej epoki. Ośrodkami z kolei były Berlin, Monachium i Wiedeń.      Malarstwo nawiązywało do symbolizmu, a w Polsce w stylu secesyjnym tworzyli artyści związani z kręgiem Młodej Polski. malarze: Mehoffer, Wyspiański, Klimt, Mucha Mucha - plakat do przedstawienia  Księżniczka Hiacynta , 1911
Read more »

Thomas Mann

-
Obraz
      Żył w latach 1875 - 1955. To wybitny eseista i powieściopisarz niemiecki.     W 1929 roku otrzymał literacką Nagrodę Nobla za powieść-sagę "Buddenbrookowie", którą napisał w wieku 25 lat. Sławę zdobył opowiadaniami: "Śmierć w Wenecji", "Tristan", "Tonio Kr öger", powieściami: "Czarodziejska góra", "Doktor Faustus", "Lotta w Weimarze", "Józef i jego bracia", a także esejami o literaturze i pisarzach.      W 1933 roku opuścił nazistowskie Niemcy i pozostał na emigracji do końca życia.
Read more »