kartka z historii

     Richard Wagner (1813-83) - to niemiecki kompozytor, dyrygent, poeta i teoretyk sztuki, a także jeden z głównych przedstawicieli niemieckiego neoromantyzmu, twórca dramatu muzycznego.     Był wybitnym nowatorem w dziedzinie harmonii - tzw. akord tristanowski i instrumentacji (wprowadził m.in. tzw. tuby wagnerowskie).      Po licznych podróżach do m.in. Paryża, Drezna i Szwajcarii osiadł w 1872 roku w Bayreuth, gdzie w latach 1872-75 wzniesiono według jego projektu teatr muzyczny.      Trzon twórczości Wagnera stanowią opery i dramaty muzyczne (własne libretta często wzorowane na mitach starogermańskich). Jego wczesne dzieła jak np. "Holender tułacz" były tak naprawdę operami romantycznymi. Koncepcja dramatu muzycznego tak naprawdę została zawarta w tetralogii Pierścień Nibelunga ("Złoto Renu", "Walkiria", "Zygfryd", "Zmierzch bogów"). Inne jego dzieła to: dramat "Tristan i Izolda", opera "Śpiewacy norymberscy",

      Johann Strauss starszy (1804-49) - austriacki kompozytor, ojciec Johanna młodszego.     W 1824 roku założył zespół muzyczny, z którym występował jako skrzypek i dyrygent w kawiarniach Wiednia, a od 1833 roku również za granicą. Jako dyrygent balów dworskich od roku 1835 przyczynił się do rozpowszechniania w Wiedniu walca.      Jest autorem 152 walców, a także kontredansów, polek, galopów i marszów.     Johann Strauss młodszy (1825-99) - austriacki kompozytor, zwany królem walca; syn Johanna starszego.     W 1844 roku założył orkiestrę, z którą odbył liczne tournée po Europie i USA.     Jego najsłynniejsze walce wiedeńskie to: Nad pięknym modrym Dunajem , Wino, kobieta i śpiew , Wiedeńska krew , z operetek najbardziej znane to: Zemsta nietoperza i Baron cygański . Ponadto Strauss młodszy tworzył polki, kadryle oraz marsze. 

     Franz Schubert (1797 - 1828) - to austriacki kompozytor, jeden z głównych przedstawicieli romantyzmu w muzyce, twórca pieśni romantycznej.     Mieszkał w Wiedniu, otoczony gronem przyjaciół, uczestników słynnych posiedzeń muzycznych zwanych Schubertiadami. Stworzył około 600 pieśni - (w tym cykle: Piękna młynarka , Podróż zimowa ), Małgorzata przy kołowrotku , Polna różyczka ; ballady: Król elfów ; 8 symfonii ( VIII h-moll zwana Niedokończoną , VII C-dur zwana Wielką ), utwory fortepianowe, kameralne ( Kwartet smyczkowy d-moll , zwany Śmierć i dziewczyna , Kwintet fortepianowy A-dur zwany Pstrąg ), opery, singspiele, msze, muzyka do sztuki von Chézy Rozamunda, Księżniczka Cypru . 

     Wolfgang Amadeusz Mozart (1756-91) - to austriacki kompozytor, jeden z klasyków wiedeńskich.     Występował od 6 roku życia z ojcem Leopoldem i siostrą Anną Marią. Grał na klawikordzie, klawesynie i fortepianie na dworach cesarskich, królewskich i w salonach arystokracji w całej Europie. W latach 1769-77 i 1779-81 był koncertmistrzem kapeli arcybiskupa w Salzburgu. W tym też czasie wyjeżdżał do Wiednia, Monachium, Paryża, Włoch i Mannheimu. Od roku 1781 przebywał na stałe w Wiedniu. W 1787 został mianowany kompozytorem cesarskim.     Na jego twórczość składają się m.in.: opery - seria: Idomeneo , La clemenza di Tito , włoskie opery buffa: La finta giardiniera , Wesele Figara , Cosi fan tutte , a także do niemieckiego singspielu Bastien und Bastienne , Uprowadzenie z seraju , Czarodziejski flet ; Don Giovanni ; symfonie, m.in: D-dur zwana Paryską , C-dur zwana Linzką , D-dur zwana Haffnerowską , D-dur zwana Praską , C-dur zwana Jowiszową . Skomponował też 4 fantazje, ronda, wa

     Ferenc Liszt (1811-86) to węgierski kompozytor i pianista.     Od 1823 roku studiował w Paryżu, gdzie zaprzyjaźnił się m.in. z Chopinem. W latach 1839-47 odbył wiele tournée koncertowych. Od roku 1848 przebywał w Weimarze, gdzie działał jako pedagog, kierownik oraz dyrektor opery, wystawiając wiele współczesnych dzieł - m.in. opery Wagnera, z którym łączyła go przyjaźń.     W 1861 roku przeniósł się do Rzymu, a 4 lata później przyjął niższe święcenia kapłańskie. Z kolei w ostatnich latach życia działał w Budapeszcie - w 1875 został nawet dyrektorem nowo powstałej akademii muzycznej - a także w Weimarze i Rzymie.      Liszt był czołowym twórcą neoromantyzmu w muzyce; stworzył gatunek poematu symfonicznego i rozwinął fakturę fortepianową, którą kształtował na wzorach orkiestrowych z uwypukleniem czynnika wirtuozowskiego.      Jego główne kompozycje to: poematy symfoniczne - Tasso , Prometeusz , Preludia , Mazepa ; programowe symfonie - Faustowska , Dantejska ; utwory na fortepian: