kartka z historii

Żył w latach 1871 - 1922. Pisarz francuski, uważany za mistrza prozy psychologicznej oraz twórcę dzieł, które wytyczyły nowe drogi rozwoju powieści.     Urodził się w zamożnej rodzinie lekarza. Od dziecka żył wręcz w cieplarnianych warunkach, które rekompensowały mu cierpienia związane z wykrytą astmą. Jednocześnie te same warunki przyczyniły się do ukształtowania jego nazbyt delikatnej, nadwrażliwej natury.      Z wyjątkiem studiów na kierunku prawo i nauki polityczne, cała młodość upłynęła artyście na wykwintnym życiu towarzyskim. Odwiedzał salony, muzea, sale koncertowe, a także restauracje i plaże w modnych kurortach. W wieku 35 lat zerwał z salonowym trybem życia i, częściowo zmuszony przez chorobę, zamknął się w mieszkaniu i poświęcił pisaniu. Stworzył ogromne dzieło pod ogólnym tytułem "W poszukiwaniu straconego czasu". Pierwszy tom - "W stronę Swanna" -  nie został dostrzeżony przez krytykę, za to drugi - "W cieniu zakwitających dziewcząt" - otrzym

Jego prawdziwe nazwisko to Wilhelm Apolinary Kostrowicki. Żył w latach 1880 - 1918. To francuski poeta, pisarz i teoretyk sztuki, a także prekursor awangardowych prądów artystycznych, tj. dadaizmu, kubizmu i surrealizmu.     Urodził się w Rzymie. Jego matka była polską arystokratką, zaś ojciec Włochem. Młody pisarz uczył się w liceum na Lazurowym Wybrzeżu, pracował jako nauczyciel domowy w niemieckich posiadłościach francuskiej rodziny, a potem osiadł w Paryżu i dołączył do środowiska artystów. Zaprzyjaźnił się z m.in. Picassem, któremu nawet kilkakrotnie pozował.      To właśnie Apollinaire ukuł termin "surrealizm". Głosił konieczność tworzenia nowego języka sztuki oraz wyzwolenia wyobraźni. Lansował sztukę afrykańską. Nowa twórczość miała wyrażać ducha nowej epoki oraz prezentować oblicze szybko się zmieniającego świata. Z biegiem czasu zmieniały się także poglądy samego artysty na temat kształtu nowej epoki.     Często bywał zakochany, ale równie często bez wzajemności. Li

Żył w latach 1888 - 1965. To poeta, dramaturg, eseista i myśliciel anglo-amerykański.      Urodził się w USA, gdzie jego angielscy przodkowie osiedlili się w XVII wieku. Po studiach na Uniwersytecie Harvarda, gdzie poznawał grekę, łacinę, filozofię starożytną i współczesną oraz literaturę angielską i francuską, wyjechał do Europy. W Paryżu słuchał wykładów Bergsona, a w Londynie zyskał po raz pierwszy swymi utworami uznanie świata literatury.     W 1915 roku na stałe osiadł w Wielkiej Brytanii. 12 lat później przyjął brytyjskie obywatelstwo.     Już pierwsze utwory przyniosły mu miano nowatora poezji anglojęzycznej. Zrezygnował z subiektywizmu w wyrażaniu uczuć. W sztuce domagał się ładu, a w literaturze powściągliwości, aluzyjności oraz dialogu z wielkimi dziełami przeszłości. Światową sławę przyniosła mu wydana w 1922 roku "Jałowa ziemia" - najgłośniejszy poemat XX wieku.      Inną jego słynną powieścią jest wydany w 1935 roku "Mord w katedrze" - dramat poetycki n

To pseudonim artystyczny Marii Gabrieli Janowskiej (z domu Korwin-Piotrowskiej). Żyła w latach 1857 - 1921.      Wychowana w zamożnej rodzinie ziemiańskiej, w młodym wieku poślubiła oficera gwardii carskiej. Wkrótce jednak go opuściła, zerwała z własnym środowiskiem i rozpoczęła trudną karierę jako aktorka wędrownej trupy teatralnej, cierpiąc biedę i znosząc wiele upokorzeń. W roku 1889 wyjechała na kilka lat do Paryża, gdzie m.in. związała się ze słynnym teatrem naturalistycznym Th éâtre Libre Antoine. Po powrocie do Polski nadal grała w objazdowym zespole teatralnym, który sama założyła, a także w teatrach Krakowa oraz Lwowa. Porzuciła jednak aktorstwo i nawiązała współpracę z redakcją lwowskiego "Słowa Polskiego", gdzie publikowała recenzje i felietony teatralne. Wyszła po raz drugi za mąż i w 1902 roku założyła własną szkołę teatralną w Krakowie. Od lat próbowała też swoich sił jako pisarka i w końcu ta dziedzina przyniosła jej sławę.      Napisała wiele powieści i nowel,

Żył w latach 1874 - 1941. "Boy" to jego pseudonim.     Był synem znanego kompozytora Władysława Żeleńskiego. Z zawodu był lekarzem, a pracował jako pediatra. Pisywał też artykuły na temat higieny i świadomego macierzyństwa. Popularność zdobył jednak jako satyryk, krytyk literacki, tłumacz, poeta i publicysta. Na jego artystyczne zainteresowanie wpłynęła m.in. przyjaźń ze starszym kuzynem - Kazimierzem Przerwą-Tetmajerem, jak również fascynacja Przybyszewskim, czy raczej - jak podają niektórzy badacze jego twórczości - żoną Przybyszewskiego, Dagną.      Zadebiutował jako autor wierszy i piosenek satyrycznych do krakowskiego kabaretu literackiego "Zielony Balonik", wydanych później w tomie "Słówka". Jego ogromną zasługą jest przetłumaczenie na język polski  i opracowanie ponad 100 dzieł literatury  i filozofii francuskiej - w tym np. "Moliera, Balzaca, Voltera, Pascala, Diderota, Villona, Reblais, Prousta. Wydał także szkice i studia o literaturze franc

Żył w latach 1864 - 1925.      Urodził się na kielecczyźnie,  a pochodził ze zubożałej rodziny szlacheckiej. Uczęszczał do kieleckiego gimnazjum, lecz nie był pilnym uczniem. Za to z prawdziwą pasją oddawał się czytaniu. Pochłaniała go przede wszystkim literatura polskiego romantyzmu, zakazana przez zaborców. Bieda i nieleczona gruźlica sprawiły, że musiał przerwać studia na Uczelni Weterynaryjnej i podjąć pracę guwernera. W tym trudnym okresie przez 10 lat pisał "Dzienniki", których część odnaleziono i wydano dopiero wiele lat po śmierci pisarza.     Od 1892 roku przez 4 lata pracował jako bibliotekarz w Muzeum Narodowym Polskim w Szwajcarii. Wtedy też powstały jego opowiadania i nowele, w tym. m.in. "Siłaczka", "Doktor Piotr", "Zmierzch", "Rozdziobią nas kruki, wrony...", "Mogiła", jak również powieści "Promień" i "Syzyfowe prace", opublikowane pod pseudonimem Maurycy Zych. Od 1897 roku mieszkał w Warszaw

      Żył w latach  1869 - 1907. To najbardziej wszechstronny twórca Młodej Polski: dramaturg, poeta, malarz, projektant witraży i artystycznych przedmiotów użytkowych, grafik, scenograf, reformator sztuki teatralnej, który całe życie był związany z Krakowem. Jako uczeń Jana Matejki współuczestniczył w pracach nad polichromią kościoła Mariackiego. Następnie wraz ze swoim przyjacielem, malarzem, Józefem Mehofferem, wyjechał na studia do Paryża, gdzie zainteresował się nowymi prądami w malarstwie i teatrze.     Po powrocie do Krakowa wykonał witraże - "Bóg Ojciec - Stań się", "Błogosławiona Salomea", "Święty Franciszek" oraz polichromię w kościele franciszkanów. W 1898 roku został kierownikiem artystycznym krakowskiego "Życia", nadając temu pismu swoimi ilustracjami niepowtarzalną oprawę graficzną. Współpracował również w charakterze dekoratora z Teatrem Miejskim, gdzie zadebiutował także jako  dramaturg sztuką "Warszawianka".     W 1900