kartka z historii

     To polska malarka, przedstawicielka stylu  art déco. Żyła w latach 1898 - 1980.      Chociaż ona sama twierdziła, że w kwestii warsztatu malarskiego była samoukiem, to tak naprawdę  ćwiczyła malarstwo w Académie Ranson w Paryżu pod kierunkiem Maurice’a Denisa, a przez przez pewien czas uczęszczała nawet do pracowni kubistycznego malarza André Lhote′a w Académie de la Grande Chaumiére. Tak czy inaczej, po raz pierwszy jej prace zostały wystawione w 1922 roku przez Salon d′Automne  w Paryżu dzięki siostrze artystki - Adriannie - która zasiadała w komisji dopuszczającej obrazy na wystawę.       W latach 1922-25 podpisywała swoje obrazy Lempitzky.       W 1925 roku odbyła się pierwsza indywidualna wystawa obrazów artystki w galerii La Bottega di Poesia w Mediolanie. Dwa lata później poznała doktora Pierre’a Boucarda. Wtedy zaczęła malować portrety jego i jego rodziny.      Jej obraz...

     Helena Mniszkówna z domu Mniszek-Tchorznicka, była  autorką romansów z życia wyższych sfer. Żyła w latach 1878 - 1943.     Mając 19 lat wyszła za mąż za  Władysława Chyżyńskiego, z którym przeniosła się do  Platerowa na Litwie.  To właśnie tam wpadła na pomysł napisania bodajże swojej najsłynniejszej powieści, czyli "Trędowatej". Po śmierci męża w 1903 roku wyjechała wraz z dwoma córkami do majątku rodziców  do Sabni koło Sokołowa Podlaskiego.  W 1910 roku wyszła za mąż za  Antoniego Rawicz-Radomyskiego i wyjechała do Rogal pod Łukowem. Tam też powstały kolejne powieści.      Mniszkówna była znana ze swojej  działalności społecznej: zakładała ochronki, szkółki dla dziewcząt.  Była przewodniczącą Koła Ziemianek i należała do Przysposobienia Wojskowego.      W 1920 roku przeniosła się do majątku Kuchary, gdzie mieszkała do roku 1939, kiedy to została wraz z córkami wyrzucona z maj...

     To amerykański dramaturg i prozaik. Laureat nagrody Pulitzera za "Śmierć komiwojażera" (1949 rok).  Żył w latach 1915 - 2005.      W 1932 roku ukończył Abraham Lincoln High School w Nowym Jorku, lecz jego rodzice nie mieli wystarczających środków, żeby posłać syna na uniwersytet. Kiedy więc Arthur zapewnił sobie miejsce  na University of Michigan na wydziale dziennikarstwa, z konieczności zaczął podejmować różne dorywcze prace. To właśnie na uniwersytecie  został reporterem i nocnym redaktorem studenckiej gazety „The Michigan Daily”. Wtedy też napisał swoją pierwszą sztukę "No Villain", za którą też zdobył Avery Hopwood Award.        W 1937 napisał sztukę "Honors at Dawn", która także otrzymała powyższą nagrodę. W następnym roku uzyskał stopień licencjata na Wydziale Anglistyki. Dołączył do Federal Theater Project oraz do New Deal Agency - agencji założonej, żeby zapewniać pracę w teatrze. I jak początkowo faktycznie ...

     To polski podróżnik, reportażysta, pisarz i poeta, ale także działacz niepodległościowy i porucznik Wojska Polskiego. Żył w latach 1894 - 1985.     W swoim życiu odbył 30 wypraw do m.in. Brazylii, Amazonii, Peru, Madagaskaru, Tahiti, Afryki Zachodniej,  a swoje przeżycia i doświadczenia zapisał w 32 książkach, z których większość sprzedała się w bestsellerowym nakładzie.     Fiedler po maturze studiował  filozofię i nauki przyrodnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim, a gdy wybuchła I wojna światowa przerwał studia. Został  wcielony do armii niemieckiej. W  latach 1918-19 brał udział w powstaniu wielkopolskim. W latach 1922-23  roku studiował w Akademii Sztuk Graficznych w Lipsku. Ukończył uczelnię z tytułem mistrza chemigrafii.      W 1917 roku na łamach poznańskiego dwutygodnika „Zdrój” ukazał się cykl wierszy autora  zatytułowany „Czerwone światło ogniska”. Jego pierwsza powieść pt. " Przez wiry i poro...

     To słynny  polski reportażysta, dziennikarz, publicysta, poeta oraz fotograf, zwany "cesarzem reportażu", który - obok Lema - był najczęściej  tłumaczonym za granicą polskim autorem. Żył w latach 1932 - 2007.     Debiutował jako 17-latek w tygodniku "Dziś i Jutro". W 1956 roku  ukończył studia na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego i rozpoczął pracę - początkowo jako goniec - w redakcji Sztandaru Młodych. W tym samym roku otrzymał swoją pierwszą nagrodę, tj. Złoty Krzyż Zasługi, za reportaż To też jest prawda o Nowej Hucie oraz odbył pierwszą zagraniczną podróż - do Indii.      Z gazety odszedł w 1958 roku,  odwołany przez redakcję za poparcie dla krytycznego wobec władzy tygodnika "Po Prostu". Nic straconego. Przeniósł się do "Polityki". Od roku 1962 pracował dla PAP  jako stały korespondent zagraniczny w Afryce, Ameryce Łacińskiej i Azji. Dokumentował upadek cesarstwa w Etiopii i Iranie. Od 1974 roku zw...

     Ten rosyjski pisarz, przedstawiciel romantyzmu, żył w latach 1799 - 1837. To autor m.in. bajek. Kto nie słyszał choćby o " O rybaku i złotej rybce"?     Na  jego rozwój mieli wpływ przodkowie: jego stryja Wasilija Lwowicza Puszkina oraz pradziadka - uwaga - czarnoskórego Abisyńczyka Abrama Hannibala, który trafił do Rosji jako niewolnik, lecz dzięki swojej mądrości i odwadze stał się ulubieńcem cara Piotra I, dzięki czemu otrzymał szlachectwo. Jeszcze inną osobą, która miała wpływ na przyszłego pisarza była niania Arina Rodionowna Jakowlewa, dzięki której poznał kulturę i problemy chłopów pańszczyźnianych.     Początkowo młodego Puszkina kształcili  francuscy guwernerzy. Od 1811 roku przebywał w ekskluzywnym Liceum w Carskim Siole, niedaleko Petersburga. Po ukończeniu liceum przeniósł się do Petersburga,  gdzie przyłączył się do grupy Arzamas , propagującej włączenie do poezji języka potocznego i nowych gatunków, a także do kółka li...

     Robert Southey to angielski poeta, przedstawiciel romantyzmu w Anglii. Żył w latach 1774 - 1843. Jego najsłynniejszym dziełem jest bajka dla dzieci pt. "Opowieść o trzech niedźwiadkach" (znana też jako Złotowłosa i 3 misie ).      Chociaż Southey pracował dużo i pozostawił po sobie bogaty dorobek literacki, to jednak zdaniem większości historyków literatury nie są to dzieła wybitne. Pisząc wprost: w jego przypadku ilość bardzo rzadko przechodziła w jakość. Robert często był  zmuszony pisać na zamówienie, co też niewątpliwie bardzo odbiło się na jakości jego utworów. Nie mniej jednak bardzo cenione w jego dorobku są ballady (powstałe w latach 1798-1803). Ponadto napisał kilka książek biograficznych, z których najbardziej znaną i cenioną jest "Żywot Nelsona" oraz stworzył 5 eposów: "Joanna d'Arc", "Madoc", "Thalaba Niszczyciel", "Klątwa Kehamy" i "Roderyk, ostatni z Gotów". Wszystkie 5 to... gnioty. 

     Arthur Bernèe to francuski pisarz, dramaturg i nowelista. Żył w latach 1871 - 1937.     Był przyjacielem Gastona  Leroux (tego od "Upiora w operze") i autorem wielu powieści kryminalnych, utrzymanych w stylu Conan Doyle'a. Przede wszystkim jednak to "ojciec" Belfegor - upiór Luwru". Sama powieść zyskała na sławie za sprawą ekranizacji z roku 2001, gdzie w rolach głównych wystąpili Sophie Marceau, Frédéric Diefenthal i Julie Christie. To historia mumii, nad którą ciąży klątwa. Mumia trafia do Paryża, a dokładniej do magazynów po Luwrem. A gdy pewna egiptolog rozpoczyna nad nią pracę, w całym muzeum zaczynają się dziać dziwne rzeczy.      Bernèe ma na swoim koncie także inne fantastyczne postacie jak: Fantomasa czy Vidoqa. W 1926 roku został Oficerem Legii Honorowej - to najwyższe odznaczenie nadawane przez państwo francuskie. 

     Gaston Leroux to francuski pisarz i reporter, a z zawodu prawnik. Żył w latach 1868 - 1927.  Urodzony w Paryżu,  w zamożnej rodzinie mieszczańskiej, wychowywał się w Normandii.      Pod koniec 1893 roku dziennik Paris zaproponował mu napisanie sprawozdania z procesu anarchisty Augusta Vaillant (sądzonego za wrzucenie bomby do Izby Deputowanych). Artykuł okazał się na tyle dobry, że inny dziennik - Le Matin  -  zaproponował Leroux funkcję sprawozdawcy sądowego. Ten się zgodził i w dość krótkim czasie zdał sobie sprawę, zacznie pracować jako rasowy dziennikarz.       W 1904 roku został wysłany przez Le Matin na front wojny rosyjsko-japońskiej. Rok później wyjechał do Maroka, gdzie toczyła się wojna kolonialna, a jeszcze w tym samym roku wyjechał do Petersburga, dokąd trafił w przededniu wybuchu rewolucji. I tak, do marca 1906 roku przemierzał Rosję od Petersburga po Kaukaz i od Moskwy po Baku, znajdując się w...

     Johnston McCulley to żyjący w latach 1883 - 1958 amerykański prozaik i scenarzysta, który zasłynął jako twórca postaci Zorro .      Początkowo  pracował jako reporter dla „The Police Gazette”.  W czasie I wojny światowej  był oficerem w amerykańskiej armii. Po wojnie zaś ponownie skupił się na pisaniu. Publikował swoje  utwory na łamach popularnych czasopism.  Mało osób wie, że wiele jego utworów zostało napisanych pod pseudonimami jak np.  Walter Pierson,  George Drayne czy  Frederic Phelps.      W 1919 roku  na łamach magazynu literackiego „All-Story Weekly” opublikował w odcinkach powieść "The Curse of Capistrano". Jej głównym bohaterem był Zorro - zamaskowany, szlachetny banita, który pomagał biednym. Z miejsca zyskał uznanie i popularność wśród czytelników. Rok później powstał nawet niemy film pod tytułem "The Mark of Zorro".     Na fali sukcesu McCulley napisał kilka kolejnych ...

      Wprawdzie  Eric Knight urodził się w  w Yorkshire, ale w dzieciństwie spędził wiele czasu w Afryce Południowej, gdzie jego ojciec zajmował się handlem diamentami. Po jego śmierci matka ponownie wyszła za mąż, tym razem za Amerykanina, dlatego też 15-latek przeniósł się wraz z nimi do Massachusetts w USA.      W czasie I wojny światowej służył w Armii Kanadyjskiej. Później studiował sztukę w National Academy of Design w Nowym Jorku, jednocześnie pracując jako reporter gazety i hollywoodzki scenarzysta, współpracując m.in. z Frankiem Caprą.      Pierwszą powieść wydał w 1936 roku. Była to " Song on Your Bugles", opowieść o  klasie robotniczej w północnej Anglii. Z kolei jego " This Above All" jest uważana za  jedną z ważniejszych powieści o II wojnie światowej. Jakby jednak na to nie patrzeć, jego najsłynniejszą powieścią była i wciąż pozostaje " Lassie wróć!". Wydana w 1940 roku, 3 lata później doczekała się ekranizac...

  Ten amerykański prozaik tak naprawdę nazywał się  Truman Streckfus Persons.  Żył w latach 1924 - 1984. Wywodził się z Południa, a  dzieciństwo spędził w Luizjanie, Alabamie i Missisisipi.      Po ukończeniu szkoły średniej przez pewien czas pracował jako goniec w redakcji tygodnika "The New Yorker", co stworzyło mu okazję do nawiązania pierwszych kontaktów literackich. Debiutował jako nowelista zbiorem "Zatrzaśnij ostatnie drzwi" (rok 1943), po którym wydał wprawdzie kilka tomów opowiadań, lecz tak naprawdę uznaną pozycję literacką zdobył dzięki 2 powieściom - "Inne głosy, inne ściany" (1948)  i "Harfa traw" (1951).      Jego najsłynniejszymi powieściami są bez wątpienia "Śniadanie  u Tiffany'ego" z roku 1958, w której to opisuje historię młodej dziewczyny, która nie chce stabilizacji i nawet  na wizytówce umieszcza informację, że znajduje się permanentnie "w podróży". Jego drugą słynną powieścią jest "Z zimną krwią...

     Ten angielski  poeta, pisarz, rytownik, malarz, drukarz i mistyk, był także prekursorem romantyzmu. Przez ludzi współczesnych nazywany Mad Blake, jest zaliczany do grona poetów wyklętych w literaturze angielskiej.     Żył w latach 1757 - 1827 i tak naprawdę trudno go jednoznacznie zakwalifikować.  Pisarz od najmłodszych lat doznawał licznych objawień religijnych, co też widać czy to w jego utworach malarskich, czy pisarskich.     Jako 15-latek  zaczął pobierać nauki w warsztacie rytowniczym Henry’ego Basire’a. Decyzja ta musiała być bardzo dobrze przemyślana, gdyż rytownictwo nie cieszyło się wówczas szacunkiem, a rytownicy mieli utrudniony  wstęp do The Royal Academy of Arts. A przecież Blake miał talent. Jego pierwsze lata "działalności" polegały przede wszystkim na kopiowaniu znanych dzieł, np.  malowideł z londyńskich kościołów. Ponadto Blake  projektował też nagrobki dla bogatych rodzin, ilustrował książki, ...

     Ten prozaik, poeta, felietonista, krytyk teatralny i publicysta, był także członkiem Polskiej Akademii Literatury. Żył w latach 1884 - 1953. Urodził się w Stryju, pod zaborem austriackim.     W   wieku 14 lat zaczął pisać wiersze.  Ich pierwszym recenzentem był sam Leopold Staff. Makuszyński opublikował pierwsze wiersze w lwowskim dzienniku „Słowo Polskie”, mając 16 lat. Od 1904 był członkiem redakcji tego dziennika i recenzentem teatralnym.        Studiował polonistykę i romanistykę na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie. Podróżował do Włoch, należał do Towarzystwa Wzajemnej Pomocy Literatów i Artystów Polskich we Lwowie, w ramach którego w 1907 został członkiem wydziału. W latach 1908-10 kontynuował studia romanistyczne na Sorbonie w Paryżu.  W 1910 roku poznał we Lwowie studentkę Uniwersytetu Lwowskiego Emilię Bażeńską, która zaprosiła go do Burbiszek na Litwie, majątku swego brata Michała Bażeńs...

      Ten poeta i tłumacz żył w latach 1894 - 1953.      J ako poeta debiutował wierszem "Prośba" w "Kurierze Warszawskim" w roku 1913. Od roku 1915 tłumaczył z języka rosyjskiego, a przy tym także współpracował z łódzkimi kabaretami Bi-Ba-Bo i Nowości oraz z teatrzykiem Urania. W latach 1916-19 współpracował z warszawskim pismem studenckim "Pro arte et studio". W 1918 roku był współzałożycielem kabaretu literackiego Pikador, a już rok później  współtwórcą i zarazem czołowym przedstawicielem grupy poetyckiej Skamander, a następnie stałym współpracownikiem tego miesięcznika i tygodnika "Wiadomości Literackie" (ale to dopiero od roku 1924). Poza tym zamieszczał swoje utwory na łamach "Zdroju", "Narodu", "Kuriera Polskiego" czy "Pani". Mało tego, Tuwim prowadził ożywioną działalność jako autor tekstów i piosenek kabaretowych, które zwykle tworzył pod pseudonimem. Współpracował też z pismami satyrycznymi "...

     Żył w latach 1898 - 1966. Tak naprawdę nazywał się Jan Wiktor Lesman. B ył poetą i satyrykiem, z zawodu adwokatem, specjalistą w dziedzinie prawa autorskiego. Do historii przeszedł przede wszystkim jako autor utworów dla dzieci. W dorobku ma także  teksty satyryczne dla dorosłych oraz przekłady z literatury rosyjskiej.     Jego utwory jak np. " Tańcowała igła z nitką" czy "Kaczka Dziwaczka" albo cykl powieści o Panu Kleksie zna chyba każdy.      Mało osób wie, że Jan Brzechwa był  wnukiem warszawskiego księgarza i wydawcy Bernarda Lesmana i stryjecznym bratem poety Bolesława Leśmiana. To właśnie ów kuzyn wymyślił mu pseudonim "Brzechwa".            Lata młodości spędził na Kresach Wschodnich. Po powrocie do Warszawy podjął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego, a jednocześnie wstąpił do 36 Pułku Piechoty Legii Akademickiej i jako ochotnik uczestniczył w latach 1920-21 w wojnie po...