Merian C. Cooper

    Merian C. Cooper to nie tylko amerykański filmowiec, reżyser i scenarzysta, ale także generał brygadier Armii USA oraz podpułkownik pilot Wojska Polskiego, służący w lotnictwie polskim w latach 1919-20 podczas wojny polsko-bolszewickiej oraz organizator Eskadry Kościuszkowskiej.

    Żył w latach 1893 - 1973. Jest kawalerem Orderu Virtuti Militari. 

    Prawda czy nie, w jego rodzinnym domu od jakiś 100 lat krążyła legenda, że podczas wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych, w 1779 roku młodziutka wówczas przyszła babka filmowca opiekowała się śmiertelnie rannym Kazimierzem Pułaskim. Jakby na to nie patrzeć, Polska co rusz przewijała się w rozmyślaniach Coopera. W końcu nadarzyła się okazja, żeby coś z tym zrobić. Ale po kolei. 

    Cooper w 1916 roku wstąpił do amerykańskiej Gwardii Narodowej i uczestniczył w walkach przeciwko Pancho Villi na pograniczu z Meksykiem, a następnie - chcąc zostać lotnikiem - ukończył w 1917 szkołę pilotażu w Nowym Jorku, po czym został wysłany na wojnę do Europy wraz z Amerykańskim Korpusem Ekspedycyjnym. Jesienią 1918 pilotując samolot rozpoznawczy został zestrzelony i trafił do niewoli niemieckiej. A po wojnie.... w listopadzie 1918 roku powrócił do Francji, po czym w lutym następnego roku przyjechał do Polski w ramach misji ARA. Został przydzielony do misji żywnościowej we Lwowie i włączył się do akcji humanitarnej, jak również odwiedzał okopy polskich żołnierzy usytuowane na pierwszej linii walk. Następnie, podczas pobytu w Paryżu, zgłosił się do szefa polskiej misji wojskowej generała Tadeusza Rozwadowskiego. Jego zamysłem było służenie Polsce także na linii frontu, a ponieważ był lotnikiem, dobrze wiedział, że oficerów w polskiej armii bardzo brakowało i taka propozycja nie mogła pozostać bez echa. Wprawdzie trochę to trwało, ale Cooper dopiął swego i tak oto w połowie września 1919 roku grupa 8 amerykańskich lotników przybyła do Polski. Zostali przydzieleni do 7. Eskadry Myśliwskiej. Od grudnia 1919 Eskadra przyjęła nazwę 7. Eskadry Myśliwskiej im. Tadeusza Kościuszki, zaś Cooper został zastępcą dowódcy eskadry, mjr. Fauntleroya, jak również dowodził 1 z jej 2 grup, tj. grupą Pułaski.

    13.07.1920 roku jego samolot został zestrzelony przez bolszewików i wylądował przymusowo za linią wroga. Został uznany za zaginionego, lecz w rzeczywistości trafił do niewoli, gdzie po nieudanej próbie ucieczki został skierowany do oddziału oczyszczającego tory kolejowe pod Moskwą. Ostatecznie udało mu się przedostać do Warszawy, gdzie został awansowany na stopień podpułkownika, a za dokonane czyny otrzymał Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari.

    Po zakończeniu wojny wrócił do USA, gdzie zajął się popkulturą i to z udanym skutkiem. Wkrótce stał się jedną z najważniejszych postaci Hollywood. To właśnie on stworzył nieśmiertelny duet Fred Astaire - Ginger Rogers, zaś napisany przez niego i wyreżyserowany w 1933 roku "King Kong" przeszedł do historii kina. 

    Jako producent przyczynił się do powstania wielu klasycznych filmów. W sumie wyprodukował 62 filmy, 2 wyreżyserował, a do 8 napisał scenariusze.

    W latach 1930-32 był dyrektorem linii lotniczych Pan Am.