Stanisław Staszic

-

Żył w latach 1755 - 1826. Był pisarzem politycznym, filozofem i geologiem. Pochodził z rodziny mieszczańskiej. Uzyskał święcenia duchowne, chociaż nie pełnił funkcji kapłańskich. 

    Staszic był - obok Hugona Kołłątaja - najwybitniejszym pisarzem politycznym okresu Sejmu Czteroletniego. Był również wychowawcą synów ekskanclerza Andrzeja Zamoyskiego i wykładowcą języka francuskiego w Akademii Zamojskiej. 

    To jeden z założycieli Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Warszawie w 1800 roku, czyli pierwszej polskiej akademii nauk. Był też jego długoletnim prezesem (lata 1808-26). Pełnił również wiele funkcji w administracji Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego. 

    Domagał się wzmocnienia władzy króla, dziedziczności tronu, głosowania większością w sejmie, dopuszczenia do parlamentu mieszczaństwa. Postulował rozwój handlu i rzemiosła. Zwracał uwagę na trudne położenie ludności chłopskiej.

    Pisarz był żarliwym patriotą piętnującym wady społeczne i słabości, które przyczyniły się do upadku kraju. Wśród jego dzieł należy przede wszystkim wymienić traktaty polityczne: "Uwagi nad życiem Jana Zamoyskiego" z roku 1787 i "Przestrogi dla Polski" z roku 1790. Nie można także zapomnieć o pionierskiej pracy geologicznej - "O ziemiorodztwie Karpatów i innych gór i równin Polski" z roku 1815. 


Komentarze

Prześlij komentarz

popularne posty

Społeczeństwo Rzymu

-
Obraz
 Najważniejsze grupy ludności w republikańskim Rzymie G rupa P ochodzenie Uprawnienia Patrycjusze Prawdopodobnie potomkowie arystokracji rodowej W początkach republiki (V w. p.n.e.) jedyna grupa o pełni praw politycznych Nobilowie Grupa uformowana w III w. p.n.e. z patrycjuszy i wyższych warstw plebejuszy Warstwa senatorska decydująca o polityce Rzymu Ekwici Pierwotnie najbogatsi obywatele miasta, zobowiązani do służby konnej Od czasów Augusta obsadzali większość najważniejszych urzędów Plebejusze Rzemieślnicy, kupcy, ludność uboga W początkach V w. p.n.e. bez prawa do urzędów Proletariusze Najniższa warstwa plebsu, m.in. wieśniacy przenoszący się do miasta Nieproduktywni, w znacznej mierze utrzymywani przez państw...
Read more »

Niektóre dynastie królewskie

-
  Dynastia Początki Największe znaczenie Kraje Uwagi Andegaweni Karol I, książę Andegawenii, a od 1266 władca Sycylii XIII - XIV w. Neapol, Węgry, Polska W Polsce – Ludwik Węgierski i Jadwiga Burboni Boczna linia Kapetyngów panująca w Nawarze od 1559 XVI - XIX w. Francja, Hiszpania, Włochy W Hiszpanii do dziś Habsburgowie Hrabia Rudolf z Habsburga, 1273 wybrany na króla Niemiec XIV – pocz. XX w. Przede wszystkim kraje niemieckie, Niderlandy, Hiszpania W XVI w. najpotężniejszy ród Europy, cesarze austriaccy do 1918 Hohenzollernowie Ród znany w Szwabii od XI w., od 1415 w Brandenburgii, a od 1525 w Prusach XVIII – pocz. XX w. Prusy, Niemcy, Rumun...
Read more »

Organa władzy w Atenach i Sparcie

-
  Ateny Organ Liczba osób Kadencja Powoływanie Zakres uprawnień Zgromadzenie Ludowe (eklezja) Zwykle 10-20 tysięcy dożywotnia Dorośli obywatele miasta niezależnie od stanu majątkowego Wybieranie przedstawicieli wg 10 dziedzicznych grup – fyl i 3 rejonów kraju – Ateny, wybrzeże, wnętrze kraju – podejmowanie najważniejszych decyzji Rada Pięciuset 500 1 rok Po 50 przedstawicieli z każdej z fyl Rozstrzyganie bieżących spraw i skarg obywateli, sądownictwo Prytanowie 50 36 dni Przedstawiciele jednej z fyl dyżurujący w budynku Rady w większości spraw, nadzór nad urzędnikami państwowymi Archonci 9 + sekretarz 1 rok Wybierani przez Zgromadzenie Ludowe ...
Read more »

Amerykańscy prezydenci

-
Obraz
Imię i nazwisko Lata panowania George Washington 1789 - 1797 John Adams 1797 - 1801 Thomas Jefferson 1801 - 1809 James Madison 1809 - 1817 James Monroe 1817 - 1825 John Quincy Adams 1825 - 1829 Andrew Jackson 1829 - 1837 Martin Van Buren 1837 - 1841 William H. Harrison 1841 - 4.04.1841 (zmarł) John Tyler 4.04.1841 - 1845 James K. Polk 1845 - 1849 Zachary Taylor 1849 - 9.07.1849 (zmarł) Millard Fillmore ...
Read more »

Młoda Polska

-
Obraz
     Przełom wieków XIX i XX to w Europie czas pokoju i stabilizacji w stosunkach międzynarodowych, intensywnego rozwoju przemysłu, techniki oraz nauki. Jednocześnie jest to czas zbrojeń większości państw europejskich i przygotowań do wojny, czas konfliktów społecznych. Koniec wieku pogłębia obawy o upadek cywilizacji oraz kultury, rodzi postawy dekadenckie, poczucie zwątpienia w dotychczasowe idee, religie, czy cele życiowe, a jedyną niepodważalną wartością pozostaje sztuka – wolna od jakichkolwiek powinności wobec masowego odbiorcy. Popularnym motywem twórczości staje się konflikt między artystą a nierozumiejącym go społeczeństwem.      Przełom wieków charakteryzuje się wielką otwartością na nowe prądy i twórcze eksperymenty, współistnieniem różnorodnych kierunków artystycznych, ruchami reformatorskimi w teatrze.      Młodzi ludzie domagają się wolności obyczajowej, odrzucają konwenanse, gardzą obłudną moralnością mieszczańską. Nastę...
Read more »