Jan Kochanowski

-

Żył w latach1530 - 1584. Był jednym z najznamienitszych twórców w dziejach polskiej literatury. I chociaż nigdy nie zarzucił twórczości w języku łacińskim, to sławę zyskał pisząc utwory w języku polskim. 

    Jako młody szlachcic studiował w Krakowie, Królewcu, Padwie. Przemierzył renesansowe Włochy i Francję, był dworzaninem małopolskich możnowładców, a potem został sekretarzem króla Zygmunta Augusta. Przyjął nawet niższe święcenia kapłańskie, lecz zrzekł się wszelkich godności duchownych i ożenił się z Dorotą Podlodowską. 

    Już wtedy otaczała go sława pisarska. Pisano o nim utwory. Zachwycano się "Fraszkami", chwalono "Pieśni" oraz wystawiono opartą na wzorach antycznych tragedię, pierwszą w Polsce i zarazem jedyną - "Odprawę posłów greckich". We fraszkach odmalował z humorem życie na królewskim dworze. 

    Kochanowski przyjaźnił się z biskupem płockim, a a później krakowskim i humanistą, Piotrem Myszkowskim. Pisarz zadedykował mu swój "Psałterz Dawidów" - przekład 150 psalmów, które trafiły tak do świątyń katolickich, jak i protestanckich. Do dziś niektóre z jego psalmów rozbrzmiewają w kościołach.

    Śmierć niespełna 3-letniej córki stała się dla Kochanowskiego swoistą inspiracją napisania cyklu "Trenów". Ten poetycki monolog filozoficzny był ostatnim z wielkich utworów poety. 


Komentarze

Prześlij komentarz

popularne posty

Molier

-
Obraz
Właściwie to Jean Baptiste Poquelin. Żył w latach 1622 - 1673. To największy francuski komediopisarz.     Wraz z Magdaleną B éjart założył trupę teatralną i przez 12 lat prowadził żywot wędrownego aktora, aby wreszcie dzięki protekcji króla osiąść na stałe w Paryżu w charakterze dyrektora teatru, głównego wykonawcy ról i dostarczyciela repertuaru.      Molier przyjaźnił się z ludźmi sztuki, tj. Boileau, Racine, La Fontaine. Wielkiej popularności towarzyszyła także nieustanna wrogość tych, którzy rozpoznawali się w ośmieszonych postaciach jego komedii. Najsłynniejsze spośród nich i grywane do tej pory to: Świętoszek , Skąpiec , Szkoła żon ,  Chory z urojenia , Mieszczanin szlachcicem , Don Juan , Mizantrop , Lekarz mimo woli , Szelmostwo Skapena , Miłość lekarzem , Uczone białogłowy .     Molier tworzył i grał aż do śmierci, która nastąpiła na scenie w trakcie odtwarzania tytułowej roli w jego własnej komedii "Chory z urojenia". Na skutek powszechnej złej opinii o aktorach arc
Read more »

Oświecenie

-
Obraz
     C hociaż oświecenie wykorzystywało dorobek tradycji antycznej i myśli renesansowej, to było jednak czymś nowym. Wiek XVIII przyniósł liczne zmiany. Powszechnemu optymizmowi poznawczemu towarzyszyły odkrycia w dziedzinie chemii, fizyki i biologii, jak również wynalazki techniczne. Rozwojowi nauki sprzyjały powstające instytuty naukowe i akademie nauk, zaś wyrazem ideologii epoki stała się Wielka Encyklopedia , wydawana przez 30 lat we Francji. Z kolei krytycyzm wobec dotychczasowych stosunków społecznych zaowocował nowożytnymi koncepcjami demokratycznymi. I tak rewolucja amerykańska zaowocowała Deklaracją Niepodległości, Wielka Rewolucja Francuska dała Deklarację praw człowieka i obywatela, w Austrii i Prusach pojawił się absolutyzm oświecony, a w Rosji – mecenat państwa nad sztuką, nauką, oświatą. Kulturalną stolicą Europy stał się Paryż, a językiem intelektualnej i towarzyskiej elity francuski.      W oświeceniu ukształtowały się 3 nurty artystyczne: klasycyzm – nawiązujący do t
Read more »

Romantyzm i impresjonizm

-
Obraz
     Już pod koniec XVIII wieku pojawił się nowy nurt - romantyzm - będący w opozycji do klasycyzmu. Przeciwstawiał uczucia nauce i rozumowi.      Zmianom uległy m.in. techniki malarskie, a w miejscu mitologiczno-klasycznego zestawu motywów pojawiły się odniesienia do spraw bieżących, ale też historycznych, ludowych. Zainteresowano się orientem. Dominującą rolę zaczął odgrywać pejzaż, a artyści wreszcie wyszli z pracowni i malowali w plenerze. Zaczął się liczyć realizm, autentyczność, impresyjność i oczywiście emocje.      Jednym z haseł stały się słowa Williama Turnera: "maluję nie to, co wiem, ale to, co widzę".      Artystyczną stolicą XIX-wiecznej Europy był Paryż, do którego zjeżdżali artyści z całego świata. W malarstwie wciąż dominował konserwatyzm akademicki, kładący nacisk na precyzję i dokładną obserwację. Nie wszyscy jednak twórcy zgadzali się z tymi wytycznymi. Jednym z nowatorów był Eugène Delacroix, którego pociągały intensywne barwy, ruch oraz dynamika.  Z kole
Read more »

Secesja

-
Obraz
     Nurt ten pojawił się około roku 1895 i głosił zamiłowanie do płynnych, falistych linii, dekoracji ornamentów (stylizowane motywy roślinne i zwierzęce) oraz jasnej kolorystyki. Był opozycją zarówno do impresjonizmu, jak i akademizmu. Zakładał równość poszczególnych dziedzin sztuki, przy czym preferował rzemiosła artystyczne, jak np. meblarstwo.      Symbolem secesji stała się nocna lampka, projektowana przez wielu artystów tamtej epoki. Ośrodkami z kolei były Berlin, Monachium i Wiedeń.      Malarstwo nawiązywało do symbolizmu, a w Polsce w stylu secesyjnym tworzyli artyści związani z kręgiem Młodej Polski. malarze: Mehoffer, Wyspiański, Klimt, Mucha Mucha - plakat do przedstawienia  Księżniczka Hiacynta , 1911
Read more »

Thomas Mann

-
Obraz
      Żył w latach 1875 - 1955. To wybitny eseista i powieściopisarz niemiecki.     W 1929 roku otrzymał literacką Nagrodę Nobla za powieść-sagę "Buddenbrookowie", którą napisał w wieku 25 lat. Sławę zdobył opowiadaniami: "Śmierć w Wenecji", "Tristan", "Tonio Kr öger", powieściami: "Czarodziejska góra", "Doktor Faustus", "Lotta w Weimarze", "Józef i jego bracia", a także esejami o literaturze i pisarzach.      W 1933 roku opuścił nazistowskie Niemcy i pozostał na emigracji do końca życia.
Read more »