kartka z historii

      Żył w latach 1724 - 1804. To wielki filozof niemiecki, profesor logiki i matematyki w Królewcu - Prusy Wschodnie. Zajmował się teorią poznania i etyką. Uważał, że wszelka wiedza pochodzi z doświadczenia, a jedyną podstawę moralności stanowi wola człowieka.      Kant uważał, że człowiek nie jest w stanie poznać "rzeczy w samej sobie', lecz może opisać jej zewnętrzne cechy. To nie myśl kształtuje się zależnie od przedmiotów, ale przedmioty są zależne od myśli. Stworzył filozofię krytyczną, będącą próbą syntezy empiryzmu i racjonalizmu, gdyż tylko tą drogą można osiągnąć prawdziwą wiedzę.       Swoje poglądy przedstawił w 4 pracach: "Krytyka czystego rozumu", "Krytyka praktycznego rozumu", "Krytyka władzy sądzenia", "Uzasadnienie metafizyki moralności".    Jest autorem pojęcia imperatyw kategoryczny, wyrażający formułę: 

      Żył w latach 1642 - 1727.  miedzioryt z XVIII w. Uznawany za twórcę mechaniki, odkrył prawo powszechnego ciążenia.  Stworzył 3 zasady dynamiki. Był współtwórcą rachunku różniczkowego i całkowego. Zajmował się historią kościoła i związkiem między religią a nauką, jak również chemią i fizyką.   Wykładał na uniwersytecie w Cambridge. Był także członkiem Towarzystwa Królewskiego i Francuskiej Akademii Nauk. Od roku 1699 piastował urząd dyrektora mennicy królewskiej.   Za swoje osiągnięcia w 1705 roku otrzymał tytuł szlachecki. Zasiadał także w angielskim parlamencie, gdzie jednak nigdy nie zabierał głosu. Kiedy podczas jednej z sesji poprosił o głos, wszyscy deputowani zamilkli, ciekawi jego mowy. Newton w całkowitej ciszy, podniósł się z miejsca i poprosił o zamknięcie okna.

      Żył w latach 1646 - 1716.  miedzioryt z XVIII w. Był nie tylko myślicielem, lecz także matematykiem, który niezależnie od Newtona stworzył rachunek różniczkowy oraz prawnikiem i dyplomatą. Założył Akademię Nauk w Berlinie. Był członkiem Akademii Nauk we Francji i Towarzystwa Królewskiego w Anglii. Autor m.in. "Monadologia".   W swoich dociekaniach na temat prawdziwości twierdzeń wyróżnił prawdy pierwotne - niewymagające uzasadnienia i prawdy rozumowe - dodając, że za każdym razem będą się one przenikały i wynikały jedna z drugiej. Według niego rzeczywistość składa się z autonomicznych monad: od zewnątrz ich działanie wygląda mechanistycznie, od wewnątrz przejawia się jako dążenie do celu. 

      Żył w latach 1491 - 1547. Twórca kościoła anglikańskiego należał do najwybitniejszych władców tego kraju, jednak zasłynął przede wszystkim z tego, że miał 6 żon. Dwie z nich posłał na ścięcie.  Henryk VIII, jako powód zerwania małżeństwa z Katarzyną Aragońską podał, że poślubił żonę swego zmarłego brata i w ten sposób złamał prawo boże. Miał z nią córkę Marię. Po rozwodzie, ożenił się z Anną Boleyn. To było w roku 1533. Ledwie 3 lata później posłał ją na ścięcie. Miał z nią córkę Elżbietę.    W 1536 roku poślubił Jane Seymour. Kobieta niedługo później zmarła (najprawdopodobniejszą przyczyną śmierci była gorączka poporodowa). Miał z nią syna Edwarda.       Żoną numer cztery została poślubiona w 1540 roku Anna z Kleve, jednak to małżeństwo zostało szybko unieważnione. Jeszcze w tym samym roku poślubił Katarzynę Howard. Spokrewniona z Anną Boleyn (była bratanicą jej matki), podzieliła jej los i również została ścięta. Ostatnią żoną Henryka VIII została Katarzyna Parr. Małżeństwo zo

      Żył w latach 1484 - 1531.     Jego poglądy zyskały zwolenników głównie wśród mieszkańców kantonów miejskich, tj. Bazylei, Berna, Zurichu. Tam też udało mu się zorganizować gminy wyznaniowe. Do jednej z największych należało Berno.  W gminach wprowadzono do liturgii język narodowy, zniesiono celibat duchownych  i zabroniono odprawiania mszy.       Spory między kantonami katolickimi a protestanckimi doprowadziły do wybuchu wojen domowych. Ostatnia z nich toczyła się w 1712 roku.

      Żył w latach 1509 - 1564.     Twórca kalwinizmu był Francuzem. Urodził się w Noyon na terenie Pikardii. Kilka lat po ukończeniu studiów prawniczych oraz teologicznych zainteresował się hasłami reformacyjnymi. Zmuszony do opuszczenia swojego kraju schronił się najpierw w Bazylei, a potem w Genewie w Szwajcarii. W 1538 roku przeniósł się do Strasburga, aby 3 lata później znów wrócić tym razem na stałe do Genewy.  W krótkim czasie zyskał w tym mieście zwolenników, a Genewa stała się "Rzymem kalwinizmu", skąd ten nowy nurt religijny rozprzestrzenił się po Europie. Kalwin zaprowadził w Genewie rządy charakteryzujące się skrajną nietolerancją. Tępił wszelkie rozrywki, wymagając życia wypełnionego pracą, surowego oraz skromnego. Prześladował wszystkich, którzy nie zgadzali się z jego nauką - zarówno katolików, jak i protestantów. To właśnie za jego sprawą spalono na stosie jego religijnego przeciwnika, hiszpańskiego lekarza Miguela Serveta. Wprawdzie to sąd skazał go na karę

      Żył w latach 1483 - 1546.  Urodził się w ubogiej mieszczańskiej rodzinie, w Eisleben, niewielkiej miejscowości położonej w Turyngii. Po studiach uniwersyteckich w Erfurcie wstąpił do zakonu augustianów, w którym pełnił funkcję zastępcy przeora i wykładowcy.  Po ogłoszeniu swoich tez został skazany na banicję i obłożony klątwą przez papieża Leona X. Ukrywał się na w zamku w Wartburgu, gdzie zajmował się tłumaczeniem Biblii na język niemiecki.      Z pouczeń Martina Luthera dla wiernych     "Z dzieł teologicznych należy czytać jedynie nieliczne i najlepsze. Wiele książek nie czyni człowieka uczonym, dużo czytania także nie. Trzeba czytać rzeczy dobre i to często (...) oto co czyni człowieka uczonym i pobożnym."